ಜಕ್ಕೂರ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥ / ALLALANATHA OF JAKKUR

 ಜಕ್ಕೂರ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥ 

'' ನಚ್ಚು ! ಲೋ ನಚ್ಚೂ ! ತಡಿಯೊ ...  "

ಸ್ನೇಹಿತರು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದದ್ದನ್ನೂ ಲಕ್ಷಿಸದೆ  ಜಕ್ಕೂರ ಕೆರೆಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ವೇಗವಾಗಿ ಓಡುತ್ತಿದ್ದ ನಚ್ಚು ಎಂಬ ನರಸಿಂಹ . 

'' ನಿಲ್ಲೋ ! ಯಾಕೋ  ಇಷ್ಟು ಅವಸರ ? " 

                                                                                                                

ಹುಡುಗರೆಲ್ಲ ಚಾಂಪತ್ತೈಪಳ್ಳಿಯ ಅಗ್ರಹಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಪಾಠಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು .  ಪ್ರತಿ ದಿನ ಪಾಠ ಮುಗಿದಕೂಡಲೇ ಕೆರೆಯ ದಂಡೆಯಮೇಲೆ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥದೇವರ ಗುಡಿ ತಲುಪುತ್ತಿದ್ದರು . ಸಾಯಂಕಾಲದ ಪೂಜೆ ಮುಗಿಸಿ ಗೋಪಾಲ ಭಟ್ಟರು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಘಮಘಮಿಸುವ ಸಕ್ಕರೆ ಪೊಂಗಲ್ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಸವಿದು , ಗುಡಿಯ ಎದುರಿಗಿದ್ದ ಬಯಲಿನಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡಿ , ಕತ್ತಲಾವರಿಸುವ ಮುನ್ನ ಮನೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವುದು ಆ ಹುಡುಗರ ವಾಡಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು . ಆದರೆ ಈ ನಚ್ಚುವಿಗೆ ಇಂದೇನಾಗಿದೆ ? ಹೀಗೆ ದೌಡಾಯಿಸುತ್ತಿರುವನಲ್ಲ !

'' ನಚ್ಚು ನಿಲ್ಲೋ ! ಗುಡಿಗೆ ನೀನು ಬರಲ್ವೇನೋ   ? " 

" ನೀವೆಲ್ಲ ಹೋಗಿ ! ನಾನು ಸೀದಾ ಮನೆಗೆ ಹೋಗ್ತೀನಿ  ! ಇವತ್ತು ನನ್ನ ತಾತ ಬರೋದಿದ್ರು   ! "

ತುಂಬಿ ತುಳುಕುತ್ತಿದ್ದ ವಿಶಾಲವಾದ ಕೆರೆಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ತನ್ನನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಹಿಂದಿರುಗಿಯೂ  ನೋಡದೆ , ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಕೂಗಿ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾ ಇನ್ನಷ್ಟು ವೇಗವಾಗಿ ಮನೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ದಾಪುಗಾಲು ಹಾಕಿದ ನಚ್ಚು . 

 ಐದು ತಲೆಮಾರಿನ ಹಿಂದೆಯೇ ರಾಚುರಿನಿಂದ ಜಕ್ಕೂರಿಗೆ ವಲಸೆ ಬಂದಿದ್ದ ಕುಟುಂಬ ಅವರದ್ದು.  ಹೊಲ ಗದ್ದೆಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡು , ವ್ಯಾಪಾರ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲೂ ತನ್ನನ್ನು ತೊಡಗಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಜಕ್ಕೂರಿನಲ್ಲೇ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು ನಚ್ಚುವಿನ ತಂದೆ . ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರರಾದ ವಿಠಲೇಶ್ವರದೇವ ಮಹಾ ಅರಸುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾಗಿದ್ದ ಅವನ ತಾತ ನರಸಿಂಹಯಗಳವರು ಕಾರ್ಯ ನಿಮಿತ್ತ  ಅರಸುಗಳ ಸಂಗಡವೇ  ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದರು . ಸಮಯ ಸಿಕ್ಕಾಗ ಜಕ್ಕೂರಿಗೆ ಬಂದು , ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಒಂದೆರಡು ದಿನಗಳು ಇದ್ದು ಹೋಗುವುದು ಅವರ ವಾಡಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು  . 

ನಚ್ಚುವಿಗೆ ತಾತನಲ್ಲಿ ಬಹು ಪ್ರೀತಿ . ಅವರು ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲ ಅವರನ್ನು ಬಿಟ್ಟಗಲದೇ , ಸದಾ ಅವರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಕಾಲ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದ . ರಾಜಕಾರ್ಯವಾಗಿ ತಾನು ಹೋಗಿ ಬಂದ  ಊರುಗಳ ಬಗ್ಗೆ , ನಾಡಿನಲ್ಲಿ  ಆಗಿಂದಾಗ್ಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಯುದ್ಧಗಳ ಬಗ್ಗೆ , ನಾಡಿನ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ , ರಾಜಮಹಾರಾಜರು ಕಟ್ಟಿಸಿದ್ದ  ಗುಡಿಗೋಪುರಗಳ ಬಗ್ಗೆ  ಕಥೆ ಕಥೆಯಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು ತಾತ . ತಾತ ಬರುವ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಪಾಠಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವುದಕ್ಕೂ ಸಹ ಇಷ್ಟವಾಗುವುದಿಲ್ಲ . ಆದರೆ ಏನೇ ಆದರೂ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸ ಬಾರದು ಎಂದು ಅಮ್ಮ ಕಟ್ಟಪ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದ್ದಳು . 

ತಾತ ಅಂದು ಬರಲಿದ್ದ ವಿಷಯ ತಿಳಿದಿದ್ದ ನಚ್ಚು ಮನಸ್ಸಿಲ್ಲದ ಮನಸ್ಸಿನೊಂದಿಗೇ  ಪಾಠಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಿದ್ದನು . ಪಾಠ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಕ್ಷಣವೂ ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡದೆ  ತಾತನನ್ನು ಕಾಣುವ ತವಕದಿಂದ ಮನೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ಓಡುತ್ತಿದ್ದನು ನಚ್ಚು . ದೂರದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥ ದೇವರ ಗುಡಿಗೆ  ಕೈ ಮುಗಿದು , ಕೆನ್ನೆಗಳಲ್ಲಿ ರಪ ರಪ ಬಡಿದುಕೊಂಡು ವೇಗ ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕಿದನು ನಚ್ಚು .  

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

'' ತಾ.....ತಾ! " ಎಂದು ಕುಣಿಯುತ್ತ ಓಡಿ ಬಂದ ನಚ್ಚುವನ್ನು ಬರಸೆಳೆದು ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ನರಸಿಂಹಯಗಳು . 

'' ಪುಟ್ಟಾ ! ಶಾಲೆ ಮುಗೀತೇನೋ  ? " 

                                                                                                    

" ಹೂಂ ತಾತ ! ಇವತ್ತು ಶಾಲೆಗೆ  ಹೋಗಕ್ಕೆ ನನಗೆ ಇಷ್ಟವೇ ಇಲ್ಲ ! ಮನೇಲೇ ನಿನಗಾಗಿ ಕಾಯಬೇಕು ಅಂದ್ಕೊಂಡಿದ್ದೆ  ! ಆದ್ರೆ ಅಮ್ಮ ಬಿಟ್ಟಾಳೇ ? '' 

'' ಏನೇ ಆದ್ರೂ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗೋದನ್ನ ಮಾತ್ರ ತಪ್ಪಿಸ್ಬಾರ್ದು  ಪುಟ್ಟ . ನೀನು ದೊಡ್ಡವನಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಹುದ್ದೆಗೆ ಸೇರಬೇಕು ! ಕೈ ತುಂಬಾ ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡ್ಬೇಕು ! ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯ ಅನ್ನಿಸ್ಕೊ ಬೇಕು  ! ಇದೆಲ್ಲ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ್ರೆ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯ ಅಲ್ವೇ ? '' ಎಂದು ನಯವಾಗಿ ನುಡಿದರು ತಾತ . 

'' ನಿನ್ನ ಹಾಗೆ ನಾನೂ ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರ ಅರಸುಗಳಿಗೆ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಾಗ ಬೇಕು ! ಅಲ್ವೇ ತಾತ ? " 

" ನಚ್ಚು ! ಕಾರ್ಯಕರ್ತನೇ  ಯಾಕೆ  ? ನೀನು ಇನ್ನೂ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ  ಒಂದು ಹುದ್ದೆಗೆ ಯಾಕೆ ತಯಾರಾಗಬಾರದು ? "  ನಗುತ್ತ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು ತಾತ !

'' ಹಾ ! ಅದಕ್ಕಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಹುದ್ದೆಯೇ ? ಅದು ಸಾಧ್ಯವೇ ತಾತ ? " ನಚ್ಚು ಆಶ್ಚರ್ಯದಿಂದ ಬಾಯಿ ಬಿಟ್ಟನು  . 

" ಹೂಂ ! ಯಾಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ? ನಾನು ಹಿರಿಯ ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರರ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನ ಹುದ್ದೆಗೆ  ಆಯ್ಕೆ ಆದಾಗ ವಿಠಲೇಶ್ವರ  ನಿನ್ನಂತೆಯೇ ಸಣ್ಣ ಹುಡುಗನಾಗಿದ್ದ . ಆಟದ ಜೊತೆ ಪಾಠಗಳಲ್ಲೂ ಅವನಿಗೆ  ತುಂಬಾ ಆಸಕ್ತಿ . ಒಂದು ದಿನವೂ ಪಾಠ ಓದುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿದವನಲ್ಲ . ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ದೆ ಕುದುರೆ ಸವಾರಿ , ಕತ್ತಿ ವರಸೆ ಮುಂತಾದ ಯುದ್ಧ ಕಲೆಗಳನ್ನೂ ಕಲಿತು ಪರಿಣಿತನಾದ . ಬೆಳೆದು ಬಲಿಷ್ಠನಾಗಿ ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಿಂದಾಗ್ಯೆ  ಹುಟ್ಕೊಳ್ತಿದ್ದ ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಕಲಹಗಳನ್ನ  ಶಮನಗೊಳಿಸ್ತಿದ್ದ . ಅವನ ತಂದೆಯವರ ದೇಹ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಕುಂದ ತೊಡಗಿದಾಗ , ಆತ  ಮಹಾಮಂಡಲೇ ಶ್ವರನಾಗಿ ನೇಮಕವಾದ ! ಈಗ ನೋಡು ! ನನ್ನ ಶಿಷ್ಯನಿಗೇ ನಾನು ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಾಗಿರುವೆ! ''

'' ಪಾಠಶಾಲೆಗೆ ಹೋದ್ರೆ ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರರಂತೆಯೇ  ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯನಾಗಬಹುದೇ ತಾತ ? "  

" ಹೌದು ನಚ್ಚು ! ಮನಸ್ಸಿದ್ದರೆ ಮಾರ್ಗ ! ಅದಕ್ಕೆ ಮತ್ತೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಓದು ಅನ್ನೋದು ಅದ್ರಲ್ಲೂ ಇಂತಾ  ಪುರಾತನವಾದ ಪಾಠಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಯಕ್ಕೆ ಪುಣ್ಯ ಮಾಡಿರ್ಬೇಕು ನೀನು ! '' ಎಂದು ಮೊಮ್ಮಗನ ತಲೆ ನೇವರಿಸಿ ನುಡಿದರು ತಾತ . 

'' ನಮ್ಮ ಪಾಠಶಾಲೆ ತುಂಬಾ ಹಳೆಯದೇ ತಾತ ? " ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ನಚ್ಚು . 

" ಹೌದು ನಚ್ಚು ! ಸುಮಾರು ಇನ್ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅರುಳಾಳ ಪೆರುಮಾಳ್ ಕಣ್ಣಪ್ಪನ್ ಎಂಬ ಮಹಾನುಭಾವ , ಶ್ರಾದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಂಪಾತ್ತೈ ಪಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿಯ ತನ್ನ ಜಮೀನನ್ನ ಕೆರೆ , ಕೊಂಪೆ , ಮರಗಳು , ಬಾವಿಗಳು , ಗದ್ದೆ , ಬಯಲು ಸಮೇತ ಹನ್ನೊಂದು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಗೆ ದಾನವಾಗಿ ಕೊಟ್ಟನಂತೆ !  ಅಂತಾ ಪುರಾತನವಾದ ಅಗ್ರಹಾರದಲ್ಲಿಯ ಪಾಠಶಾಲೆಯಲ್ಲೇ ನೀನು ಕಲೀತಿರೋದು . '' 

'' ಓ ! ಹಾಗಂದ್ರೆ ನಾನು ಹೋಗ್ತಿರೋದು ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪಾಠಶಾಲೆಗೆ  ! " ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ನುಡಿದ  ನಚ್ಚುವಿನ  ಬಳಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ತಯಾರಾಗಿತ್ತು ! 

" ಶ್ರಾದ್ಧ  ಅಂದ್ರೆ ಏನು ತಾತ ? " 

'' ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರಿಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಭಕ್ತಿ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ನಾವು ದಾನ ಧರ್ಮಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ನಡೆಸೋ  ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಶ್ರಾದ್ಧ ಅಂತಾರೆ ! '' ಸಹನೆಯಿಂದ ಉತ್ತರಿಸಿದರು ತಾತ . 

ಅಮ್ಮ ತಂದಿಟ್ಟ ಹಾಲು ಕುಡಿದು ತಾತನಿಗೆ ಆತು ಕುಳಿತ ನಚ್ಚು ನೂರಾರು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಲೇ ಇದ್ದ. 

'' ತಾತ ! ನೀನು ಇಲ್ಲೇ ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ  ಯಾಕೆ ಇರಬಾರದು ? ಯಾಕೆ ಎರಡೇ ಎರಡು ದಿವಸಗಳು ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲಿರುವೆ ? ಅರಸುಗಳೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಹೊರಟಿರುವೆ  ? " 

ಮೊಮ್ಮಗನ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆಲ್ಲ ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ನರಸಿಂಹಯಗಳ ಮನಸ್ಸನ್ನು ನಾನಾವಿಧ ಚಿಂತೆಗಳು ಕಾಡುತ್ತಿದ್ದವು . 

ಬೇಹುಗಾರರು ತಂದಿದ್ದ ಸುದ್ದಿ ಆಘಾತಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಿತು . ಬಹಮನಿ ಸುಲ್ತಾನರು ಐವರೂ ಸೇರಿ ಒಟ್ಟೊಟ್ಟಿಗೆ  ನಮ್ಮ ಈ ನಾಡಿನ ಮೇಲೆ  ಧಾಳಿ ಎತ್ತಿ ಬರಲು  ನಿರ್ಧರಿಸಿರುವರಂತೆ  . ಈ ವಿಷಯವನ್ನು  ಕುರಿತು  ಮಂತ್ರಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸುವುದರ ಸಲುವಾಗಿಯೇ  ನಾಡಿನ ಎಲ್ಲ ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರರನ್ನೂ ರಾಜಧಾನಿಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ್ದರು ರಾಯರು ! 

ಸದಾಶಿವರಾಯರ ಪರವಾಗಿ ನಾಡನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ರಾಮರಾಯರು ಅಸಹಾಯ ಶೂರರು ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಮಾತಿಲ್ಲ . ಈ ವರೆಗೂ ಉಪಾಯದಿಂದ ಬಹಮನಿಯರನ್ನು  ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದವರು , ಐವರು ಸುಲ್ತಾನರೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿ ಧಾಳಿ ಮಾಡಲಿರುವ ವಿಷಯ ಕೇಳಿ ಕೆಂಡಾಮಂಡಲವಾಗಿರುವರು . ಹಠಾತ್ತನೆ ತಾವಾಗಿಯೇ ಅವರುಗಳ ಮೇಲೆರಗಿ ಅವರುಗಳ ಸೊಕ್ಕು ಮುರಿಯುವ ತೀರ್ಮಾನ ಮಾಡಿರುವರು  . ಅತಿಯಾದ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಈ ಇಳಿ  ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಇಂತಾ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಕೈ ಹಾಕುವುದು ಸರಿಯೇ ?  

ವಿಠಲೇಶ್ವರ ದೇವ ಮಹಾ ಅರಸುಗಳು ನಾಡಿನ ಹಿತಚಿಂತಕರು . ರಾಜತಂತ್ರದಲ್ಲಿ  ಗಟ್ಟಿಗರು  . ನಾಡಿನ ಒಳಿತಿಗಾಗಿ ಯುದ್ಧದ ಯೋಚನೆಯನ್ನು ಕೈ ಬಿಡಬೇಕೆಂದೂ ,  ರಕ್ತಪಾತವಿಲ್ಲದ ಶಾಂತಿಯುತವಾದ ಒಂದು ಸಂಧಾನವನ್ನು ಬಹಮನಿಯರೊಂದಿಗೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದೂ ರಾಮರಾಯರಲ್ಲಿ ವಿನಂತಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿರುವರು . ಹೇಗಾದರೂ ಮಾಡಿ ಈ ಯುದ್ಧವೆಂಬ ಅವಘಡವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ರಾಮರಾಯರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಬೇಕೆಂಬ ಸದುದ್ದೇಶದಿಂದಲೇ ಮಂತ್ರಾಲೋಚನೆ ಕೂಟಕ್ಕೆ  ಅವರು ಹೊರಡಲು ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತಿರುವರು  .  ಅವರ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾಗಿ ತಾನೂ ಸಹ ಅವರ ಜೊತೆಗೆ  ಹೋಗಲೇಬೇಕಿತ್ತು . 

                                                                                                  

' ಹಂಪೆಯ ವಿಠಲಾ ಕಾಪಾಡಪ್ಪಾ ! ಬಾರಿ ಬಾರಿಗೂ ನಿನ್ನನ್ನು ಬೇಡುವುದು ಬಿಟ್ಟರೆ ನನಗೆ ಬೇರೆ ದಾರಿ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲಪ್ಪ ! ನಾನು ಎತ್ತಿ ಆಡಿಸಿದ , ನನ್ನಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕ ಪತ್ರ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಕಲಿತುಕೊಂಡ  ಹುಡುಗ ವಿಠಲೇಶ್ವರದೇವ ! ಇಂದು ಆತ ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರನಾಗಿರಬಹುದು ! ಆದರೂ ಆತ ಇಂದಿಗೂ  ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಪೋರ ವಿಠಲನೇ ಹೌವುದು  ! ದೇವರೇ ! ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರ ಶ್ರೀ ವಿಠಲೇಶ್ವರದೇವ ಮಹಾ ಅರಸುಗಳಿಗೆ ಕಾರ್ಯ ಸಿದ್ಧಿಯಾಗಲಿ ! ಎಂದೆಂದೂ ನಿನ್ನ ಅನುಗ್ರಹ ಅವರಮೇಲಿರಲಿ ! '

 ಹಂಪೆಯ ವಿಠಲನನ್ನು ಮನಸಾರೆ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು ನರಸಿಂಹಯಗಳು .ಈ ಬಾರಿ ರಾಜಧಾನಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಈ ವರೆಗೂ ತೀರಿಸದೆ ಬಿಟ್ಟಿರುವ ಅಷ್ಟೂ ಹರಕೆಗಳನ್ನೂ ಒಮ್ಮೆಗೆ ತೀರಿಸಿಬಿಡಬೇಕು ಎಂದು ಮನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿಕೊಂಡರು . 

'' ತಾತ ! ತಾತ ! " ನಚ್ಚು ಅವರ ಕೈಯನ್ನು ಹಿಡಿದೆಳೆದು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಕೂಗಿದಾಗಲೇ ನರಸಿಂಹಯಗಳಿಗೆ ಎಚ್ಚರವಾಯಿತು . 

'' ನಚ್ಚು ! ತಾತ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಿ ಸುಸ್ತಾಗಿದ್ದಾರೆ ! ಸುಮ್ನೆ ತೊಂದ್ರೆ ಮಾಡ್ಬೇಡ ! " ಅಮ್ಮ ಗದರಿದಳು 

'' ಛೆ ! ಛೆ ! ನನಗೆಂತಾ ತೊಂದ್ರೆ ? ನಚ್ಚು ! ನನ್ನ ಯೋಚ್ನೆ ಎಲ್ಲೋ ಇತ್ತು ! ಏನಂದೆ ? ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹೇಳು ಪುಟ್ಟ ! " ವಾತ್ಸಲ್ಯದೊಂದಿಗೆ ನಚ್ಚುವನ್ನು ತನ್ನ ಬಳಿ ಎಳೆದುಕೊಂಡರು ನರಸಿಂಹಯಗಳು . 

" ತಾತ ! ಗುಡಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬರೋಣವೇ ? ಮಂಗಳಾರತಿ ಆದ ಮೇಲೆ ಗೋಪಾಲ ಭಟ್ಟರು ಸಕ್ಕರೆ ಪೊಂಗಲ್ ಕೊಡ್ತಾರೆ ! ತಗೊಂಡು ಬರೋಣ . '' ಎಂದು ಆಸೆಯಿಂದ ನುಡಿದನು  ನಚ್ಚು . 

 '' ನಡಿ ಪುಟ್ಟ !  ಹೋಗಿ ಬರೋಣ !'' ಎನ್ನುತ್ತಾ ಒಮ್ಮೆ ದೀರ್ಘವಾಗಿ ಉಸಿರೆಳೆದುಕೊಂಡು  ಎದ್ದು ನಿಂತರು ನರಸಿಂಹಯಗಳು . 

------------------------------------------------------------------------------------------------------

ನಿರ್ಮಲ ಆಕಾಶದ ನೀಲಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಫಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಜಕ್ಕೂರ ಕೆರೆಯ ನೀರನ್ನು ಸವರಿ ಬಂದ ಹಿತವಾದ  ತಂಗಾಳಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತ  ತಾತ ಮತ್ತು ನಚ್ಚು ಗುಡಿ ತಲುಪಿದಾಗ ನಚ್ಚುವಿನ ಸ್ನೇಹಿತರೆಲ್ಲ ಪ್ರಸಾದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಹೊರಟು ಹೋಗಿದ್ದರು . 

ಹಂಪೆಯಲ್ಲಿದ್ದಂತಹ ಕುಸುರಿ ಕೆಲಸಗಳೋ ಶಿಲ್ಪಿ ವಿನ್ಯಾಸಗಳೋ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ , ಸರಳ  ಸುಂದರವಾದ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥ ದೇವರ ಗುಡಿ ಆಗಷ್ಟೇ ಹಚ್ಚಲಾಗಿದ್ದ ಎಣ್ಣೆ ದೀಪಗಳ ಜ್ಯೋತಿಯಲ್ಲಿ ಮುದ್ದಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು.  ಗರುಡಗಂಬದಲ್ಲಿ  ಕೆತ್ತಲಾಗಿದ್ದ ಹನುಮನ ಉಬ್ಬು ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಒತ್ತಿಕೊಂಡ ನಚ್ಚು ಎಂದಿನಂತೆ ತಾತನನ್ನು ಕುರಿತು ಪ್ರಶ್ನೆಯ ಬಾಣವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದ . 

" ತಾತ ! ಹನುಮನ ಕಂಬದಲ್ಲಿ ಅದೇನೋ  ಬರೆದಿದೆಯಲ್ಲ ! ಅದೇನು ಓದಿ ಹೇಳು ತಾತ ! " 

" ಸುಮಾರು ನೂರು ವರುಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಇಮ್ಮಡಿ ದೇವರಾಯರು ಸಕನಸಮುದ್ರದ ಸೋಮೇ  ದೇವರ ಗುಡಿಗೆ ವಿರೂಪಾಕ್ಷಪುರ ಅನ್ನೋ ಗ್ರಾಮವನ್ನ ಸೂರೋಪ ಪುಣ್ಯಕಾಲದಲ್ಲಿ ದಾನವಾಗಿ ಕೊಟ್ಟ ವಿಷಯ ನಿನಗೆ ಮೊದಲೇ ಹೇಳಿದ್ದೆ ! ''

'' ಹೌದು ತಾತ ! ಆದ್ರೆ ಅವರು ಕೆತ್ತಿಸಿದ ಶಾಸನವನ್ನ ನೋಡೋದಕ್ಕೆ  ನೀನು ನನ್ನನ್ನ ಇನ್ನೂ ಕರ್ಕೊಂಡು ಹೋಗಿಲ್ಲ ! " ಮುಖ ಊದಿಸಿಕೊಂಡು ಹೇಳಿದ ನಚ್ಚು . 

 '' ಒಮ್ಮೆ ಹೋಗೋಣ ! ಇವಾಗ ಈ ಕಥೆ ಕೇಳು ! ಅದಾದ ಮರು ವರುಷ ಸಕನಸಮುದ್ರದ ಅಧಿಕಾರಿಯೋರ್ವರು ಈ ನಮ್ಮ ಜಕ್ಕೂರ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥ ದೇವರ ಗುಡಿಯ ಪುನರುದ್ಧಾರಣ ಮಾಡಿಸಿದರಂತೆ  ! ಗರುಡಗಂಬದಲ್ಲಿ ಈ ಗುಡಿಯ  ಪುನರುದ್ಧಾರಣದ ಬಗ್ಗೆಗಿನ  ಮಾಹಿತಿಯನ್ನ   ಕೆತ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ ! '' ಎಂದರು ತಾತ . 

'' ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಯಾಕೆ ಕೆತ್ತಿಸಿ ಇಡ್ತಾರೆ ತಾತ ?  " ನಚ್ಚು  ಕಣ್ಣರಳಿಸಿ ಕೇಳಿದ . 

" ನಿನ್ನಂತಾ ಹುಡುಗರ 'ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಮೂಟೆ'ಗೆ ನನ್ನಂತಾ ತಾತರು ಆಧಾರಗಳೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸ್ಬೇಕಲ್ಲಾ ! ಅದಕ್ಕೆ ! " ಎಂದು ನಕ್ಕರು ನರಸಿಂಹಯಗಳು . 

" ತಾತ ಮೊಮ್ಮೊಗ ಇಬ್ರೂ ಇತಿಹಾಸದ ಚರ್ಚೆಗೆ ತೊಡಗಿಬಿಟ್ಟಹಾಗಿದೆ ? " ನಗುತ್ತ ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು ಗೋಪಾಲ ಭಟ್ಟರು . 

" ಹೌದು ಭಟ್ಟರೇ ! ನಚ್ಚುಗೆ ಇತಿಹಾಸ , ಪುರಾಣ ಎಲ್ಲದ್ರಲ್ಲೂ ಬಲು ಆಸಕ್ತಿ ! ನನ್ನನ್ನ ಕಂಡ್ಬಿಟ್ರೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಶರಮಾಲೆಯನ್ನೇ ಪ್ರಯೋಗಿಸಕ್ಕೆ ಶುರು ಮಾಡ್ತಾನೆ ! '' ಎಂದು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ನುಡಿದರು   ನರಸಿಂಹಯಗಳು . 

''  ಇರಲಿ ! ಇರಲಿ ! ನಿಮ್ಮಂತಾ ಹಿರಿಯರರಿಂದಲ್ದೆ ಮತ್ಯಾರಿಂದ ನಮ್ಮೂರ ಇತಿಹಾಸವನ್ನ ಕಲೀಬೇಕು  ಮಕ್ಳು ? " ಎಂದು ನಗುತ್ತ ಮಂಗಳಾರತಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಳಗೆ ನಡೆದರು ಭಟ್ಟರು . 

ಗೋಪಾಲ ಭಟ್ಟರು ಕಂಚಿನ ಕಂಠದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರ ಹೇಳುತ್ತಾ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥನಿಗೆ ದೀಪಾರಾಧನೆ ಮಾಡ ತೊಡಗಿದರು . ಕಿರೀಟ , ಕರ್ಣಕುಂಡಲ , ತೋಳಬಂಧಿ ಕಂಕಣ , ಅಂಗುಲಿಕಗಳು, ಕಂಠೀಹಾರ , ಯಜ್ನೋಪವೀತ , ಕಟಿ  ಬಂಧ  , ಮುಂತಾದ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ ಸುಂದರ ಮೂರುತಿಯಾಗಿ ನಿಂತಿದ್ದ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥನ ದರುಶನದಿಂದ ನರಸಿಂಹಯಗಳ ಮನಸ್ಸು ಹಗುರವಾಯಿತು. ನಗು ಮೊಗದೊಂದಿಗೆ 'ನಾನಿರಲು ಭಯವೇಕೆ' ಎಂಬಂತೆ ಬಲಗೈಯಿಂದ  ಅಭಯ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥನನ್ನು ಕಂಡು ಭಾವಪರವಶರಾದರು ನರಸಿಂಹಯಗಳು .  

                                                                                                      

ಗೋಪಾಲ ಭಟ್ಟರು ನೀಡಿದ ಸಕ್ಕರೆ ಪೊಂಗಲ್ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಸವಿಯುತ್ತ ತಾತ ಮತ್ತು ಮೊಮ್ಮಗ ಗುಡಿಯ ಹೊರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತರು . ಯಥಾಪ್ರಕಾರ ನಚ್ಚುವಿನೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರೂ ನರಸಿಂಹಯಗಳ ಮನಸ್ಸು ತಳಮಳಿಸುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು . ಈ ಬಾರಿ ರಾಜಧಾನಿಗೆ ತೆರಳುವಾಗ ಹೇಗಾದರೂ ಸಮಯ ಸಾಧಿಸಿ ವಿಠಲನ ಗುಡಿಗೆ ಹೋಗಿ  ಹರಕೆಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಲೇಬೇಕು ! ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ  ಈ ತಳಮಳ ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ ಎಂದುಕೊಂಡರು . 

'' ತಾತ ! ಇವತ್ತು ಪಾಠಶಾಲೇಲಿ ಏನು ಪಾಠ ಅಂತ ನೀನು ಕೇಳಲೇ ಇಲ್ವಲ್ಲ ... " ಹುಸಿ ಮುನಿಸಿನಿಂದ  ತಾತನನ್ನು ನೋಡಿದ ನಚ್ಚು . 

'' ಹುಂ ! ಹೇಳು ನಚ್ಚು ! ಇಂದೇನು ಪಾಠ ಹೇಳಿಕೊಟ್ರು ಗುರುಗಳು ? " 

" ಇವತ್ತು ಗುರುಗಳು ಪ್ರಹ್ಲಾದ ಚರಿತ್ರೆ ಹೇಳಿದ್ರು .  ನರಸಿಂಹಾವತಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ವಿವರಿಸ್ದಾಗ  ಮೈಯೆಲ್ಲಾ ಝಂ ಅಂತು ತಾತ ! '' ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಹೇಳ ತೊಡಗಿದ ನಚ್ಚು . 

'' ನಾನು ಎಂದಾದ್ರೂ ಒಮ್ಮೆ ತಾತನ ಜೊತೆ ರಾಜಧಾನಿಗೆ ಹೋಗಿ , ಅಲ್ಲಿಯ ಬೃಹದಾಕಾರದ  ನರಸಿಂಹ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನ  ನೋಡ್ಕೊಂಡು ಬರ್ತೀನಿ ಅಂದೇ ... ''

'' ಹಮ್ ! ಹೋಗೋಣ ನಚ್ಚು ! ಒಮ್ಮೆ ಹೋಗೋಣ ! " ಎಂದು ಉತ್ಸಾಹ ತೋರಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು  ನರಸಿಂಹಯಗಳು . 

ಸಕ್ಕರೆ ಪೊಂಗಲ್ ಸವಿಯುತ್ತಿದ್ದ ನಚ್ಚು 'ಬೇಡ' ಎನ್ನುವಂತೆ ತಲೆದೂಗಿದ .

'' ಯಾಕೋ  ? '' ಆಶ್ಚರ್ಯದಿಂದ ಹುಬ್ಬೇರಿಸಿದರು ನರಸಿಂಹಯಗಳು .  

" ಗುರುಗಳು ಹೇಳಿದ್ರು ! ನರಸಿಂಹನನ್ನ ನೋಡಕ್ಕೆ ಬೇರೆಲ್ಲೂ ಹೋಗಬೇಡವಂತೆ ! ಇಲ್ಲೇ ನಮ್ಮ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥನಲ್ಲೇ ಅವನನ್ನ ಕಾಣಬೋದಂತೆ ! " 

" ಹಾ ? ಏನಂದೆ ? "

" ಹೌದು ತಾತ ! ಕಲ್ಲಲ್ಲೂ ಕಂಬದಲ್ಲೂ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಇರ ಬಲ್ಲ ನರಸಿಂಹ ಇಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥನಲ್ಲೂ ಇದ್ದಾನಂತೆ   ! ಅವನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ! ತಿರುವೆಂಗಳನಾಥ , ಬೇಟೇರಾಯ , ತಿರುಮಲೆ ದೇವರು ಎಲ್ರೂ ಇಲ್ಲೇ , ನಮ್ಮ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥನಲ್ಲೇ ಇದ್ದಾರಂತೆ .... ! ಹೌದೇ ತಾತ ? ''

ಮುಗ್ದ ಬಾಲಕನ ಮಾತು ಕೇಳಿ ನರಸಿಂಹಯಗಳ ಒಡಲಲ್ಲಿ ಮಿಂಚು ಸಂಚರಿಸಿದಂತೆ ಭಾಸವಾಯಿತು !ಎಷ್ಟು ಗಹನವಾದ ವಿಷಯವನ್ನು ಎಷ್ಟು ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ ಈ ಮಗು ?  ಈ ನಾಡಿನ ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರರ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮಹಾ ಚತುರರು ಎನ್ನಿಸಿಕೊಂಡವನು ತಾನು ! ಆದರೂ ಈ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ  ವಿಷಯ ಈವರೆಗೂ  ತನಗೇಕೆ  ಮನದಟ್ಟಾಗಿಲ್ಲ ?  

ಹೌದು ! ವಿಠಲನನ್ನು ಕಾಣಲು ತಾನು ಹಂಪೆಗೆ ಹೋಗಬೇಕಿಲ್ಲ ! ತಿರುವೆಂಗಳನಾಥ , ಬೇಟೇರಾಯ , ತಿರುಮಲೆ ದೇವರು , ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹರಂತೆ ನನ್ನ ವಿಠಲ ಸಹ ಇಲ್ಲಿಯ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥನಲ್ಲೇ ಲೀನವಾಗಿರುವನು !

ಹನಿಗೂಡಿದ ಕಣ್ಣುಗಳೊಂದಿಗೆ ನಚ್ಚುವನ್ನು ಬಾಚಿ ತಬ್ಬಿಕೊಂಡರು ನರಸಿಂಹಯಗಳು . ನಂತರ ಮತ್ತೆ ಗುಡಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಕಣ್ತುಂಬ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥನನ್ನು ದರುಶನ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು . ಅವನ ನಗು ಮೊಗದಲ್ಲಿ ವಿಠಲನ ತೇಜಸ್ಸನ್ನು ಕಂಡು ಅವರ ಮೈ ಝಂ ಎಂದಿತು . 

ಕ್ರಮೇಣ ರಾಚುರ ನರಸಿಂಹಯಗಳು ವಿಠಲೇಶ್ವರದೇವ  ಮಹಾ ಅರಸುಗಳಿಗೆ ಪುಣ್ಯವಾಗಬೇಕೆಂದು ಎಲಕ ನಾಡ ಸಿವನಸಮುದ್ರದ ಸೀಮೆವೊಳಗಣ ಅಲ್ಲಾಳಸಂದ್ರ  ಗ್ರಾಮವನ್ನು ಜಕ್ಕೂರ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥ ದೇವರ ಅಮೃತಪಡಿ ನೈವೇದ್ಯಕ್ಕೆ  ದಾನವಾಗಿ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು . 

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ಆಧಾರ - ಬೆಂಗಳೂರು ಇತಿಹಾಸ ವೈಭವ , ಎರಡನೇ ಸಂಚಿಕೆಯಿಂದ ಆಯ್ದ ಮೂರು ಶಾಸನಗಳು : 

  1. ಅರುಳಾಳ ಪೆರುಮಾಳ್ ಕಣ್ಣಪನು ಹಾಕಿಸಿದ ಶ್ರಾದ್ಧದ ಶಾಸನ (1350)

 2. ಜಕ್ಕೂರ ಅಲ್ಲಾಳನಾಥ ದೇವರ ಕಂಬ ಶಾಸನ ( 1432 )

 3 .  ರಾಚುರ ನರಸಪಯರ ದಾನ ಶಾಸನ ( 1544 ) 

ಮತ್ತು 

4.  ಕೊಡಿಗೆ ಹಳ್ಳಿಯ ಶಾಸನ  ( 1431 )

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

ALLALANATHA OF JAKKUR

“ Nacchu ! Nacchu ! “

“ Hey Nacchu ! Stop ! Why are you running away ? “

“ Are'nt you coming to the temple ? “

Without heeding the calls of his classmates, Narasimha , ran in the opposite direction at top speed, leaving them perplexed .

                                                                                                      

It was the daily routine of these young students to head to Allalanatha temple as soon as lessons were done at their Patashala . The temple , situated beyond the lovely tank , amidst shady trees and flowering bushes , was the boys’ favourite haunt . They could enjoy the pleasant evening , playing and chatting around the temple . And then, after the priest Gopala Bhattaru had finished the evening worship rituals, they would savour the delicious Sakkre Pongal , fragrant with ghee, given as prasada. Only after this would the children go home, reaching before sunset .

But on this day, Nacchu seemed eager to dash home as soon as their teacher ended the day’s lessons .

“ What’s the big hurry , Nacchu ! “

“ My Thatha would have arrived ! I can't wait to see him ! ” Shouted Nacchu , over his shoulder , joining his hands in a quick gesture of worship in the general direction of the temple , as he raced homewards.

Nacchu’s family had migrated from Rachur and settled in Jakkur , almost five generations ago . Nacchu’s father had built up a good base here , prospering in agriculture and trade . But Nacchu’s grandfather , Narasimhaya , who served as an Administrator / Executive to Mahamandaleshwara Vittaleshwaradeva Maha Arasu , a Governing Chieftain , lived in the regional headquarters as demanded by his job. He visited Jakkur whenever he could , but his visits were always brief , for a day or two only .

Nacchu loved his grandfather very much and was always eager to spend as much time as possible with him . Why ! When he heard Thatha was due to visit, he even refused to go to school that day . Only Mother’s stern insistence made him attend class, very reluctantly .

Now that school time was over, he had no intention of wasting another minute more on anything else , even their daily routine .

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

“Thaaa…Thaaaa “ Nacchu streaked in like a lightning and hugged his old grandfather , who was relaxing in the courtyard .

“ Nacchhooo , my dearest boy ! “ exclaimed the Grandfather , hugging him back with great affection. “ So , how is my little hero doing in school ? ……your Mother tells me you tried to skip school today , naughty boy ! “ he laughed .

                                                                                                  

“ Thatha , you never stay long enough with us and I never get enough time to hear stories from you ! “ pouted Nacchu.

How he loved listening to Thatha’s accounts of the places he visited, people he met, events at The Court , the little skirmishes that erupted frequently at borderlands, the monuments built by Kings and Chieftains ……

Thatha tousled his hair fondly . “ But you must not, for any reason , miss School . Especially when the school you are attending is such an illustrious instituition “

“ Please impress that on his brain ! “ Said Mother , as she brought hot milk for him to drink .

“ He knows what a great school he is in , don't you , my child ? “

“ Yes Thatha . Our Teacher says it is 200 years old. “

“ True . About 200 years ago, a nobleman named Arulala Kannappan , during a Shraddha ceremony, had donated his lands, tank, trees, fields and wells to 11 Brahmanas of Champatthaipalli, creating an Agrahara. The school was started by those learned people then . “

“ What is Shraddha , Thatha ? “

“It is a ritualistic way of showing gratitude to dead ancestors by making donations in their name.”

“ How do you know all these old, old stories , Thatha ? “

“ People who give grants often get the information engraved in stone and put up in public places so that everyone gets to know ! “

“……..and tell  little boys like you who ask endless questions ! “ Added Mother , “ stop pestering Thatha now , let him rest a bit . “

“ No , he is not bothering me ! “ smiled Thatha , “ You must study well and learn skills , Nacchu . Only then will you become a great man ! “

“ An administrator like you ! “

“ Why just an administrator ! If you have the will, you can become anything you want ! Do you know , this Vittaleshwaradeva Maha Arasu was also a little boy like you when I started as his Father’s administrator . He was a very bright boy , eager to learn everything and work hard to gain all skills . I used to teach him too and it was a pleasure to have such a diligent student. Now , after his Father, he has become the Mahamandaleshwara , my Master ! Makes me so proud of him ! “

“ And that's why you are always running around with that Arasu ! '' quarreled Nacchu , “ why don't you stay with us here always? “

The Grandfather wished he could too. But immediately the weighty problems that had set him on this journey clouded his mind , distracting him .

The Spies had brought some bad news . Apparently, the five Bahamani Sultans were conspiring to make a joint assault on this land . It was to discuss the gravity of this situation that The Raya had summoned all the Mahamandaleshwaras of his kingdom for an emergency meeting .

There could be no doubt that Rama Raya , ruling on behalf of Sadashiva Raya , was a brave and capable man . He had been fending off individual assaults till now quite successfully. But now , five of these powers were planning to join hands against him ! To counter this threat , he had reportedly made a decision to spring a surprise attack on them before they did , to frustrate their plans and subdue them ! And he intended to force this idea on his Governors in the upcoming meeting . Though his self confidence and ability could not be doubted, it seemed a bit risky at this point , for a person as old as he was .

Mahamandaleshwara Vittaleshwaradeva was a confident and able Chief, but he also cared deeply for the welfare of people and certainly did not approve of reckless adventures . He would rather look for peaceful , diplomatic solutions to avoid unnecessary bloodshed . He would certainly voice his thoughts and , as his Administrator, it was Narasimhaya’s brief to argue the case in Rama Raya’s Court .

                                                                                                    

‘O , Lord Vitthala of Hampi ! Let sense prevail . I have been praying for your grace and making vows frequently for preventing bloodshed and ruin. On my next visit there, I shall certainly fulfil all my vows . Please keep my Master, Vittaleshwaradeva , the child I have cared for , out of harm and disgrace . ‘

“ Thatha ….Thatha ….where is your mind lost ? “

He suddenly realised that his grandson was shaking him and pulling his hand .

“ What ….what were you saying , dear child ? “

“ I said , let's go to the temple . My friends will be there too …. “

“ Yes ! Of course , we will go to the temple ! It's been long since I had Bhattaru’s Sakkre Pongal ! ”

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

The Sun had not yet set and the birds were just returning to their roost. Grandfather and Grandson walked , hand in hand , by the crystal clear water of the tank , enjoying the cool breeze .

Nacchu’s classmates had already left by the time they reached . But the priest was still around .

Though not as grand and decorative as the magnificent temples of Hampi , the modest temple of Allalanatha was pretty and peaceful. They stopped by the stone pillar at the entrance and bowed to the Hanuman image carved on it .

Thatha ran his hand over the letters carved on the pillar and asked Nacchu “ Can you read this ? ”

“ I know the letters Thatha , but this is difficult to read …..What does it say ? “

“ About a 100 years ago , a chieftain of Sakanasamudra got this Allalanatha temple of Jakkur renovated it seems . That's the information etched here .“

Nacchu scratched his head . ‘ Sakanasamudra ! The name sounds familiar . Thatha, you have told me something about it earlier too ? ! “

“ Good memory ! Yes indeed , I have told you , during my last visit , about Immadi Devaraya granting the village of Virupakshapura to the God SomeyDeva of Sakanasamudra ! “

“ Welcome , Sir ! “ Said Gopala Bhattaru , coming out of the temple , “ so good to see elders like you sharing historical information about our culture and heritage with young ones .”

“ And even better , that young ones like my dear Nacchu , showing interest in such information ! ”

“ True ! ….do come in, I will do the mangalarati . “

                                                                                                    

As the priest waved the camphor light in front of the presiding icon, the beautiful form of Allalanatha, resplendent in bejewelled crown ( Kireeta ), ear ornaments ( Karna Kundala ), necklaces ( Kantee Haara ) , waist band ( Kati Bandha ) armbands ( Tola Bandhi ), wrist band ( Kankana ), finger rings (Angulika ) and anklets ( Kaal Kadaga ) seemed to come alive .

The peaceful face and upturned palm re-assured : “ Never Fear ".

“ What lesson did you have in school today ? “ Asked Thatha , as both of them sat on a platform under a tree just outside the temple , enjoying the sakkre pongal prasada.

“ We learnt Prahlada Charitre . ….our teacher described Narasimha , just the way you told me about the huge Narasimha statue in Hampi . “

“ I will take you to see it someday ……” said Thatha , even as his mind flew to the Vitthala of Hampi and the long list of unfulfilled vows ……’When would I get to go to Hampi ?’ ,he wondered .

“ You know what our Teacher said ? He said , why go anywhere in search of Narasimha ? He is right here , in Allalanatha , it seems ! “

“ What ! “

“ Yes , Thatha ! “ said the boy , earnestly , “ In the Purana, Narasimha is said to be anywhere - in stone , in pillar . So he is here in our Allalanatha too ! Not only that , Tiruvengalanatha, Beteraya , Tirumale Devaru , whatever the names , are all present in our Allalanatha , he said ! “

The aged man sat dumbfounded , looking at the child in wonder . He felt like some heavy baggage was lifted from his aching back . In spite of the descending darkness, he felt enveloped in Light .

“ My Vitthala too is here …in Allalanatha ….”  He said softly .Then he hugged his grandson and prostrated before the temple.

In due time, Rachura Narasimhaya granted the village of Allalasandra , situated in Sivanasamudra-seeme of Yelahaka Nad , to pay for the food offerings to Allalanatha Devaru of Jakkur , for the Merit of Vittaleshwara Deva Maha Arasu .

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Based on three inscriptions selected from Bengaluru Itihasa Vaibhava , Vol : 2

1. Arulala Kannappan's Shraddha Dana Shasana ( 1350 )

2. Jakkuru Allalanatha Garudagamba Shasana ( 1432 )

3. Rachura Narasimhayagalu 's Dana Shasana ( 1544 )

AND

4. Kodige Halli Shasana ( 1431 )

---------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------

ಸಿಂಗಪನಾಯಕ / THE NAYAKA OF SINGAPURA

 ಸಿಂಗಪನಾಯಕ 

ಬಲಿತ ಬತ್ತದ ಸುವಾಸನೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತು ತಂದ ತಂಗಾಳಿ 'ಸುಯ್ ಸುಯ್' ಎಂದು ಬೀಸುತ್ತಿತ್ತು.  ನಿರ್ಮಲ ನೀಲಿ ಆಕಾಶವನ್ನು ಪ್ರತಿಫಲಿಸುತ್ತ ಶಾಂತ ಸಾಗರವಾಗಿ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತಿತ್ತು ವಿಶಾಲವಾದ ಕೆರೆ . ಕೆರೆಯ ನೀರುಂಡು ಪುಷ್ಟಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದ ಚಿನ್ನದ ಬಣ್ಣದ ಬತ್ತದ ತೆನೆಗಳನ್ನು ಕಣ್ತುಂಬ ಕಂಡು  ಆನಂದಿಸುತ್ತಾ ನಿಂತಿದ್ದರು ನಲಪನಾಯ್ಕರು . 

'' ನೋಡೋ ಮಗ ! ನಮ್ಮ ದುಡಿಮೆಗೆ ಎಂತಾ ಫಲ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾಳೆ ನಮ್ಮ ಭೂತಾಯಿ ! " ನಲಪನಾಯ್ಕರ ಮಾತಿಗೆ ಮುಖ ಸಿಂಡರಿಕೊಂಡ ಅವರ ಮಗ ಮರಿಯಪ . 

" ಹೌದು ಅಪ್ಪ ! ಆದರೆ ಇಷ್ಟು ಸಮೃದ್ಧ ಬೆಳೆ ಕೊಡ್ತಿರೋ  ಗದ್ದೇನ ನೀನು ತಿಪಯಗೆ ಕೊಡಲು ಮನಸ್ಸು ಮಾಡಿರೋದು ಯಾಕೆ ? " ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷದ ಚುರುಕು ಬುದ್ಧಿಯ ಮರಿಯಪಗೆ  ತಮ್ಮ ಗದ್ದೆ ಕೈಬಿಟ್ಟು ಹೋಗುವ ಆತಂಕ ! 

                                                                                                     

'' ವರಮಾನವನ್ನ ಬೇಟೆರಾಯಗೆ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಪುನಸ್ಕಾರ ಮಾಡಲು ಕೊಟ್ಟು ಅವನೂ ಬದುಕಿಕೊಳ್ಳಲಿ  ಅಂತಲೇ ತಿಪಯಗೆ ಗದ್ದೆಯನ್ನ ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಿರುವೆ ! '' 

'' ಪ್ರತಿ ದಿನ ನಾವು ಪೂಜಿಸೋ ನಮ್ಮ ಮನೆ ದೇವ್ರಲ್ವಾ ಬೇಟೆರಾಯ ? ಈಗ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಯಾಕಪ್ಪ? "  

" ಬೇಟೆರಾಯಗೆ ಸಿಂಗನ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಪೂಜೆ ನಡೀಬೇಕು ! ಸಿಂಗನಿಗೆ ಎಂದೆಂದೂ ಒಳಿತೇ ಆಗಬೇಕು ! ಅದಕ್ಕೆ ಮಗ ಈ ದಾನ ! " ನಲಪನಾಯ್ಕರ ದನಿಯಲ್ಲಿ ಧನ್ಯತಾ ಭಾವ ತುಂಬಿತ್ತು  . 

 ಸಿಂಗನ ಮೇಲೆ ಅಪ್ಪನಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರೀತಿ ಕಾಳಜಿ ಇರುವುದು ಮರಿಯಪ  ಅರಿತಿದ್ದ ವಿಷಯವೇ . ಅಪ್ಪನಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅವನನ್ನರಿತ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಿಂಗನ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರೀತಿ ವಾತ್ಸಲ್ಯ ಉಂಟಾಗಿಬಿಡುವುದು ಊರಿಗೆ ಊರೇ ಅರಿತಿರುವ ವಿಷಯ . 

 ''  ಸಿಂಗ ಪೂಜೆಗೆ ಬರುವನೇ  ಅಪ್ಪ ? " ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ಮರಿಯಪ . 

" ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನ ನಿಭಾಯಿಸಬೇಕಾದ ಹೊಣೆ ಹೊತ್ತಿರುವನು ಸಿಂಗ  ! ಅವನೆಲ್ಲಿ ಈಗ ಬಂದಾನು ? "

" ದೊಡ್ಡ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಹೊರುವಷ್ಟು ಸಿಂಗ ಆಪಾಟಿ ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿದ್ದಾನೆಯೇ ? " 

ನಲಪನಾಯ್ಕರು ಕಿರಿನಗೆ ಬೀರಿ ಮರಿಯ ತಲೆ ನೇವರಿಸಿದರು . 

'' ಚಿಕ್ಕಂದಿನಿಂದಲೇ ದೊಡ್ಡ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಹೊರುತ್ತಿರಲಿಲ್ವೆ  ಅವನು ! ಇಂದು ನೀನು ಬದುಕುಳಿದಿರೋದೇ ಅದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಲ್ವೇನೋ  ಮಗ ? " 

" ಸಿಂಗನ ಆ ಸಾಹಸದ ಕಥೆಯನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹೇಳು ಅಪ್ಪ ! "  ಆ ರೋಮಾಂಚಕಾರೀ ಕಥೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಕೇಳುವುದರಲ್ಲಿ ಮರಿಯಪಗೆ ಎಂತದ್ದೋ ಉತ್ಸಾಹ . 

" ಬಾ ! ಆ ಮರದ ಕೆಳಗೆ ಕೂರೋಣ ! " 

ಇಬ್ಬರೂ ಮಾವಿನ ಮರದ ನೆರಳಲ್ಲಿ ಕುಳಿತರು . ಎಲೆ ಮರೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಕುಟ್ರೂ ಹಕ್ಕಿಯ 'ಕುಟ್ರೂ ಕುಟ್ರೂ' ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯ 'ಸುಯ್ ಸುಯ್' ಬಿಟ್ಟರೆ ಬೇರೆ ಶಬ್ದವಿಲ್ಲ . ನಲಪನಾಯ್ಕರು ಸಿಂಗನ  ಕಥೆ ಹೇಳಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು . 

'' ಭಾಗ್ಯಕ್ಕನ ಬಿಂದಿಗೆ ಬಾವಿಗೆ ಬಿದ್ದೋಯ್ತು ! ಸಿಂಗನ್ನ  ಕರಿ ! ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ತೆಗೆದು ಕೊಡ್ತಾನೆ ! " 

" ಶಾನುಭೋಗರ ತೆಂಗಿನ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಕಾಯಿ ಕೀಳಬೇಕು ! ಸಿಂಗನ್ನ ಬರಹೇಳಿ !''

'' ತಾತನಿಗೆ ಜ್ವರ ಉಲ್ಬಣಗೊಂಡಿದೆ ! ಗಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಎತ್ತಾಕ್ಕೊಂಡು ವೈದ್ಯರ ಬಳಿ ಕರಕೊಂಡು ಹೋಗು ಸಿಂಗ ! " 

ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ  ಎಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಸಿಂಗನ ನೆರವನ್ನೇ ಬೇಡುತ್ತಿದ್ದರು . ಯಾರು ಕರೆದರೂ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನದೆ ಓಡಿ ಓಡಿ ಊರವರಿಗೆ ಉಪಕಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಿಂಗ . 

ಸಿಂಗನ ಅಪ್ಪ ಮಹಾರಾಜ ಕೃಷ್ಣರಾಯರ ಸೇನೆಯ ಒಂದು ತುಕಡಿಗೆ ನಾಯಕನಾಗಿದ್ದ . ಸುಖ ಸಮೃದ್ಧಿಯ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದ್ದರೂ , ಹಠಾತ್ತನೆ  ಸಂಭವಿಸಬಹುದಾದ  ವೈರಿಗಳ  ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ಎದುರಿಸ ಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸದಾ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕಿತ್ತು ರಾಯರ ಸೈನ್ಯ . ಹಾಗಾಗಿ ಸಿಂಗನ ಅಪ್ಪ ಮನೆಗೆ ಬರುವುದೇ ಅಪರೂಪವಾಗಿತ್ತು . 

 ಗದ್ದೆ ತೋಟ ತುರುಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಂಡು , ಸಿಂಗನ ಜೊತೆ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲೇ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಳು ಅವನ ಅಮ್ಮ . ಸಿಂಗನ ಅಮ್ಮ ದಿಟ್ಟ ಮಹಿಳೆ . ಧೈರ್ಯ , ಶೌರ್ಯ ಮತ್ತು ಪರೋಪಕಾರೀ ಚಿಂತನೆಗಳನ್ನು ಊಟದ ಜೊತೆಯಲ್ಲೇ ಮಗನಿಗೆ ಉಣಿಸಿ ಬೆಳೆಸಿದ್ದಳು ಅವಳು  . ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷದ  ಸಿಂಗ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಚುರುಕುತನ ಅವನ ಜೊತೆಯಲ್ಲೇ ಬೆಳೆದವು . 

 ಮರಿಯಪ ಸಣ್ಣ ಕೂಸಾಗಿದ್ದಾಗ ಒಂದು ದಿನ ಅವನನ್ನು ಮಲಗಿಸಿ ತೊಟ್ಟಿಲಿಗೆ ಹಾಕಿ ಅಡುಗೆ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿದ್ದಳು ಅವನ ಅಮ್ಮ . ನಲಪನಾಯ್ಕರ  ಮನೆಗೆ ತಮ್ಮ ತೋಟದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಿಂಗನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಳು ಅವನ ತಾಯಿ . 

ತರಕಾರಿ ಬುಟ್ಟಿ  ಹಿಡಿದು ಮನೆಯೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಸಿಂಗ  ತೊಟ್ಟಿಲಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದ್ದ ಕೂಸನ್ನು ಕಂಡ. ಅವನ ಮೊಗ ಸಂತೋಷದಲ್ಲಿ ಅರಳಿತು . ಮಗುವನ್ನು ಮುದ್ದಿಸಲು ಬಳಿ ಬಂದವನು ಚಕ್ಕೆಂದು ನಿಂತಲ್ಲೇ  ನಿಂದ . 

ಎಲ್ಲಿಂದ  ಬಂದಿತೋ ಏನೋ ? ತೊಟ್ಟಿಲನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ್ದ  ಹಗ್ಗವೊಂದನ್ನು  ಸುತ್ತಿಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸೂರಿನಿಂದ ಸರ ಸರ ಇಳಿಯುತ್ತಿತ್ತು ಒಂದು ಹಾವು ! ಕೂಗಿ ಗದ್ದಲ ಮಾಡಿದರೋ ಇಲ್ಲ ತೊಟ್ಟಿಲಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದ್ದ ಮಗು ಎಚ್ಚರವಾಗಿ ಕೈ ಕಾಲು ಆಡಿಸಿದರೋ  ಹಾವು ಮಗುವಿನ ಮೇಲೆ ನೆಗೆದು ಕಚ್ಚುವ ಸಂಭವವಿತ್ತು ! ಕ್ಷಣ  ಮಾತ್ರ ತಡವರಿಸಿದ  ಸಿಂಗ ! ಮರು ಕ್ಷಣ ಅವನ  ಬಲಿಷ್ಠ ಮುಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹಾವಿನ ತಲೆ ಬಲವಾಗಿ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡಿತ್ತು ! ಅದೇ ಸಮಯ ಹೊರಗೆ ಬಂದ ಮರಿಯ ಅಮ್ಮ ಸಿಂಗನ ಕೈಯಲ್ಲಿ  ವಿಲಿವಿಲಿ ಒದ್ದಾಡಿ  ಸತ್ತಿದ್ದ ಹಾವನ್ನು ಕಂಡು ಬೊಬ್ಬೆಯಿಟ್ಟಳು ! 

                                                                                                   

ಊರವರೆಲ್ಲ ಸಿಂಗನ ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಕೊಂಡಾಡಿದ್ದರು .  ನಲಪನಾಯ್ಕರ ಮನೆಯವರು ಮರಿಯಪನನ್ನು ಬದುಕಿಸಿ ಕೊಟ್ಟ ಸಿಂಗನನ್ನು ಮರೆಯುವುದಾದರೂ ಉಂಟೆ  ? 

" ವರ್ಷಗಳ ಕೆಳಗೆ ಸಿಂಗ ನಿನ್ನ ಜೀವ ಉಳಿಸಿದ್ದ ದಿನವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು ಸಿಂಗನ  ಒಳಿತಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ  ಬೇಟೆರಾಯಗೆ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಮಾಡಿಸೋದು ವಾಡಿಕೆಯಾಯಿತು ! ಈಗ ತಿಪಯಗೆ ಕೊಡಲಿರೋ ದಾನದಿಂದ ಬೇಟೆರಾಯಗೆ ನಿರಂತರ ಪೂಜೆಗೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಯಿತು . " ಎಂದು ಕಥೆಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿದರು ನಲಪನಾಯ್ಕರು  . 

ಮರಿಯಪ  ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು  ಮಾತನಾಡಲಾರದೆ ಮೌನವಾಗಿ ಕುಳಿತಿದ್ದ . ಸಿಂಗ ಅಂದು ಮಾಡಿದಂತೆ ತಾನು ಇಂದು ಮಾಡ ಬಲ್ಲೆನೇ ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿದಾಗ ಮರಿಯಪನ ಮೈ ಝಂಮೆಂಡಿತು ! ಅವನು  ಮಗುವಾಗಿದ್ದಾಗ  ಸಿಂಗ ಆತನನ್ನು ತನ್ನ ಹೆಗಲ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿಕೊಂಡು ಗ್ರಾಮದ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲೆಲ್ಲ ತಿರುಗಾಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದ ನೆನಪು ಮಸುಕು ಮಸುಕಾಗಿ ನೆನಪಿಗೆ ಬಂದಿತು  . 

" ಅಪ್ಪ ! ಸಿಂಗ ನಮ್ಮ ಊರು ಬಿಟ್ಟು ಯಾಕೆ ಹೋದ ? ಆತ ಇಲ್ಲೇ ಇದ್ದಿದ್ದರೆ ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿರೋದು !" 

" ಅದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ  ಮರಿ ? ಅವನ ಧೈರ್ಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ  ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲೇ ನಂದಿ ಹೋಗಲು ಬಿಡುವನೇ  ಅವನ ತಂದೆ ? " 

ನಲಪನಾಯ್ಕರು  ಸಿಂಗನ ಕಥೆ ಮುಂದುವರಿಸಿದರು  . 

ಸಿಂಗ ಈಗ ಹದಿನೈದರ ಹರೆಯದ ಬಲಿಷ್ಠ ತರುಣನಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದ . ಕತ್ತಿ  ವರಸೆ , ಕುಸ್ತಿ , ಈಟಿಗಾರಿಕೆ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಪರಿಣಿತನಾಗಿದ್ದ . ಓದುವುದು ಬರೆಯುವುದನ್ನೂ ಪಂಡಿತರಿಂದ ಕಲಿತಿದ್ದ . ತೋಟ ಗದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದು , ತುರುಗಳನ್ನು ಕಾಯುವುದು ಎಂದು ಅಮ್ಮನಿಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತಿದ್ದ. ಅವನಿಂದ ಏಟು ತಿಂದ ಕಳ್ಳ ಕಾಕರು ಮತ್ತೆ ಆ ಗ್ರಾಮದ ಕಡೆ ತಲೆ ಹಾಕುವುದಕ್ಕೂ ಅಂಜಿದರು . 

ದಟ್ಟ ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿರುವ  ಗದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಡು ಮೃಗಗಳ ಹಾವಳಿ ಸಹಜವಾಗಿತ್ತು . ಒಮ್ಮೆ ಭಾರಿಯಾದ ಒಂಟಿ  ಕಾಡು ಹಂದಿ ಒಂದು ಸೂರ್ಯಾಸ್ತವನ್ನೇ ಕಾದಿದ್ದು ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ತಪ್ಪದೆ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದು ತೋಟಕ್ಕೆ ನುಗ್ಗಿ ಪಯಿರು ಪಚ್ಛೆ ಗೆಡ್ಡೆ ಗೆಣಸು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ನಾಶ ಮಾಡ ತೊಡಗಿತು . 

ಕಾಡುಹಂದಿಯನ್ನು ಅಟ್ಟುವುದಕ್ಕೆ ಊರವರೆಲ್ಲ ಏನೇನೋ ಉಪಾಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು . ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ಸಮಯ  ಪಂಜುಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಿಟ್ಟರು . ತಮಟೆಗಳನ್ನು ಬಡಿದು ಹೆದರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು . ಆದರೆ ಬೆಂಕಿಗಾಗಲಿ ಶಬ್ದಕ್ಕಾಗಲಿ ಅಂಜದೆ , ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ತೋಟಕ್ಕೆ ನುಗ್ಗಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ನಾಶ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು ಆ ಕಾಡು ಹಂದಿ . 

ಸಿಂಗ ಅದನ್ನು ತಾನು ಬೇಟೆಯಾಡಿ ತೊಲಗಿಸುವೆನೆಂದು  ಕಚ್ಛೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು  ಹೊರಟು  ನಿಂತನು . ಒಂಟಿ ಸಲಗ, ಒಂಟಿ ಕಾಡುಕೋಣನಂತೆ  ಒಂಟಿ ಕಾಡುಹಂದಿಯೂ ಅಷ್ಟೇ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂದು ಊರವರೆಲ್ಲ ಸಿಂಗನನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಿ ತಡೆದರು . 

ಸಿಂಗ ಯಾವ ಅಪಾಯವನ್ನೂ ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಈಟಿ ಹಿಡಿದು ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ಹಂದಿ ಬೇಟೆಗೆ ಹೊರಟೇಬಿಟ್ಟ . ಗದ್ದೆಗಳ ನಡುವೆ ಅಡಗಿ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಸಿಂಗ ಹಂದಿಯನ್ನು ಕಂಡ ಕೂಡಲೇ ಎದ್ದು ನಿಂತ . ಸಿಂಗನನ್ನು ನೋಡಿಬಿಟ್ಟ ಆ ಕಾಡು ಮೃಗ ಕಾಲು ಕೆರೆದುಕೊಂಡು ಅವನನ್ನು ಕುರಿತು ವೇಗವಾಗಿ ನುಗ್ಗಿ ಬಂದಿತು . ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಹೋಗಿದ್ದ ಇಬ್ಬರು ಮೂರು ತರುಣರು ಬೆದರಿ ನಿಂತು ನೋಡ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದ ಹಾಗೆಯೇ ಹಂದಿ ಸಿಂಗನನ್ನು ಕುರಿತು ವೇಗವಾಗಿ ಓಡಿ ಬಂದು ಅವನನ್ನುಕೆಳಕ್ಕುರುಳಿಸಿತು . ತನ್ನ ಕೋರೆ ಹಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಅವನ ಎದೆಯನ್ನು ಇರಿಯಲು ಹೊರಟಿತು .

                                                                                                   

 ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಬಲವನ್ನೆಲ್ಲ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡು  ಆ ಮೃಗವನ್ನು ತನ್ನ ಬಲಿಷ್ಠ ಕೈಗಳಿಂದ ಬದಿಗೆ ಉರುಳಿಸಿದ ವೀರ .  ನಂತರ  ಒಂದೇ ನೆಗೆತಕ್ಕೆ ಜಿಗಿದೆದ್ದು  ಎರಡೂ ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಈಟಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಆಕಾಶಕ್ಕೆ ಹಾರಿ ಹಂದಿಯಮೇಲೆರಗಿದ .  ಕಾಡು ಹಂದಿಯನ್ನು ಈಟಿಯಿಂದ ಇರಿದು ಕೊಂದ ವೀರ ಸಿಂಗ . 

ಈ ಘಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡ ಸಿಂಗನ ತಂದೆ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸಿಂಗನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವೆಲ್ಲ ರಾಯರ ಸೇವೆಗೆ ಸಲ್ಲ ಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು .  ತಾಯಿ ಮಗ ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ರಾಜಧಾನಿಗೆ ಕರೆಯಿಸಿಕೊಂಡನು . 

'' ಹೂಂ ! ಆಮೇಲೆ ? " ಹಂದಿ ಬೇಟೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯದಿಂದ ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡ ಮರಿಯಪ   ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದನು . 

'' ಆಮೇಲೆ ಏನು ? ಸಿಂಗನಿಗೆ ಸಮರ ವಿದ್ಯೆಯ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು . ನಂತರ ತನ್ನ  ತಂದೆಯ  ಸೇನಾ ತುಕಡಿಗೆ ಅವನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡ .ಆಗಿಂದಾಗ್ಯೆ ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗೋ  ಸಣ್ಣ ಪುಟ್ಟ ಕಲಹಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ಯೋಧರೊಂದಿಗೆ ಸಿಂಗನೂ ಹೋಗತೊಡಗಿದ. ಕೆಚ್ಛೆದೆಯ ಸಿಂಗ ಶ್ರದ್ದೆಯಿಂದ ಹೋರಾಟಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಗವಹಿಸಿದ . ಅವನ ಸಾಹಸಗಳು ಮೆಲ್ಲಮೆಲ್ಲನೆ ಮಹಾರಾಜರ ಗಮನಕ್ಕೂ ಬಂತು ." 

 ಈ ನಡುವೆ ಮಹಾರಾಜಾ ಕೃಷ್ಣ ರಾಯರು ಒಮ್ಮೆಗೇ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ಬಿಜಾಪುರ್ ಸುಲ್ತಾನನ್ನು ಸದೆ  ಬಡಿದು ಅವನ  ಸೊಕ್ಕಡಗಿಸುವ  ಧೃಡ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿದರು . ಈ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ  ಗೆಲ್ಲಲೇಬೇಕೆಂಬ ಛಲದೊಂದಿಗೆ ವಿಜಯನಗರದ ಸೈನ್ಯವು ಎಲ್ಲಾ ತಯಾರಿಗಳನ್ನೂ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳ ತೊಡಗಿತು . 

 ರಾಯಚೂರಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಘೋರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ರಾಯರ ಸೈನ್ಯ ಎದೆಗುಂದದೆ ಹೋರಾಡಿತು . ಸುಲ್ತಾನನ ಮದ್ದು ಗುಂಡುಗಳನ್ನೂ ಪಿರಂಗಿಗಳನ್ನೂ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದ ಎದುರಿಸಿತು ಸಿಂಗನ ತಂದೆಯ ಸೇನಾ ತುಕಡಿ . ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಗಲಭೆಯಲ್ಲಿ ಸಿಂಗನ ತಂದೆ ಗಾಯಗೊಂಡನು. ನಾಯಕನಿಲ್ಲದೆ ತತ್ತರಿಸಿದ ಯೋಧರನ್ನು ಉತ್ಸಾಹಪಡಿಸಿ , ತಾನೇ ಮುಂದಾಳಾಗಿ ನಿಂತು ಹೋರಾಡಿದ ಸಿಂಗ .   ಕೋಟೆಯ ಗೋಡೆಯಿಂದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಕಿತ್ತೆಸೆದು  ರಾಯರ ಸೈನ್ಯ ಒಳನುಗ್ಗಲು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು ಸಿಂಗನ ಸೇನೆ . ರಾಯಚೂರು ಕೋಟೆ ರಾಯರ ವಶವಾಯಿತು .  

                                                                                                      

ಮದ್ದು ಗುಂಡುಗಳಿಂದಲೂ ಪಿರಂಗಿಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಿದ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಯುತ  ಸೈನ್ಯವಾಗಿದ್ದ ಸುಲ್ತಾನನ ಪಡೆ ಆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಸೋತು ಮಣ್ಣು ಮುಕ್ಕಿ , ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯನ್ನು ದಾಟಿ  ಓಡಿ ಹೋಯಿತು . 

"ವಿಜಯೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಸಿಂಗನ ಸಾಹಸವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿ ಅವನನ್ನ ನಮ್ಮಇಡೀ ಸೀಮೆಗೆ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು ಮಹಾರಾಜರು . ನಮ್ಮ ಸಿಂಗ ಸಿಂಗಪನಾಯಕನಾದ . ಅವನ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿರೋ ಈ ನಮ್ಮ ಸೀಮೆ ಸಿಂಗಾಪುರವಾಯಿತು ! "   

" ಓ ! ಸಿಂಗನ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೇ ನಮ್ಮ ಊರು ಸಿಂಗಾಪುರವಾಯಿತೇ ? " 

                                                                                                   

" ಸಿಂಗನಿಗೆ ಮಹಾರಾಜರಂತೆಯೇ ತಿರುಮಲೆ ದೇವರಮೇಲೆ ಅಪಾರ  ಭಕ್ತಿ .  ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿರೋ ತಿರುಮಲೆ ದೇವರ ಗುಡಿಯ ಪುನರುದ್ಧಾರಣ  ಮಾಡಬೇಕೆಂಬುದು ಅವನ ಬಹಳ ದಿನಗಳ ಕನಸಾಗಿತ್ತು . ಮಹಾರಾಜ ಕೃಷ್ಣರಾಯರು ಅವರ ಮಗನಿಗೆ ಯುವರಾಜ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಿಂಗನ  ಕನಸು ನನಸಾಯಿತು . ಗುಡಿಯ  ಪುನರುದ್ಧಾರಣವಾಯಿತು . ತಿರುಮಲೆ ದೇವರ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು  ನೈವೇದ್ಯಕ್ಕಾಗಿಯೂ , ಭಕ್ತಾದಿಗಳ ವಸತಿ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ರಾಮಾನುಜ ಕೂಟದ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿಯೂ ಹಿರಿ ಅಯ ವರದರಾಜಯರವರಿಗೆ ಚಿಕ್ಕಬೆಟ್ಟ ಹಳ್ಳಿ ಗ್ರಾಮವನ್ನೇ ದಾನವಾಗಿ ಕೊಟ್ಟ ನಮ್ಮ ಸಿಂಗ  ! '' 

" ಸಿಂಗಪನಾಯಕ ಅನ್ನು ಅಪ್ಪ   ! ನಮ್ಮ ಸಿಂಗ ಈಗ ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯನಲ್ಲವೇ ? " ಎಂದು ಅಪ್ಪನನ್ನು ತಿದ್ದಿದ ಮರಿಯಪ !

'' ಹೌದು ಕಣೋ ಮಗ ! ಸಿಂಗಪನಾಯಕರ ನಿರ್ವಾಹದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಸಿಂಗಾಪುರ ಮಹತ್ತರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದೆ ! ಆಗೋ ತಿಪಯ ಬಂದ ! ಬಾ ! ನಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರ ಮುಗಿಸೋಣ ! '' ಎನ್ನುತ್ತ ಎದ್ದರು  ನಲಪನಾಯ್ಕರು . 

------------------------------------------------------------------------------------------------------

ಹಿನ್ನುಡಿ -

ಕೃಷ್ಣ ರಾಯರ  ಕಾಲದವರೆಗೂ ಅವರಿಗೆ  ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಮ್ಮ ಸಿಂಗ ಅವರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದ ಅಚ್ಯುತರಾಯರ ಸೇವೆಯಲ್ಲೂ ನಿಷ್ಠಾವಂತನಾಗಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡನು . 

ಸಿಂಗನ  ಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ಶಿವನಸಮುದ್ರ ಸೀಮೆಯನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ಕೃಷ್ಣಪ್ಪನಾಯಕರು ಮಹಾರಾಜ ಅಚ್ಯುತರಾಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ತಂದೆಯವರಿಗೆ ಒಳಿತಾಗಲೆಂದು ಸಿಂಗಾಪುರದ ತಿರುವೆಂಗಳನಾಥ ದೇವರ ಅಲಂಕಾರ , ನೈವೇದ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಮಾನುಜಕೂಟದ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಹಾರೋಹಳ್ಳಿ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ದಾನವಾಗಿ ನೀಡಿದರು . 

ಬೇಟೆರಾಯ , ತಿರುಮಲೆ ದೇವರು , ತಿರುವೆಂಗಳನಾಥ ಎಂದು ವಿವಿಧ ನಾಮದೇಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೇವರು ಇಂದು ವರದರಾಜಸ್ವಾಮಿಯಾಗಿ ಸಿಂಗಾಪುರದ ಅದೇ ಗುಡಿಯಲ್ಲಿ  ವಿರಾಜಮಾನರಾಗಿರುವರು . 

ದೇವರ ಸನ್ನಿಧಿಯ ಹೊರಗಡೆ ಬಲಬಾಗದಲ್ಲಿ ಕೈ ಜೋಡಿಸಿ ,  ತಲೆ ಬಾಗಿ ತನ್ನ ತಿರುಮಲೆ  ದೇವರನ್ನು ನಮಿಸುತ್ತ ನಿಂದಿರುವ ಸಿಂಗಪನಾಯಕರನ್ನು ಶಿಲ್ಪ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಕಾಣಬಹುದು . 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ಆಧಾರ : ಸಿಂಗಾಪುರ ಶಿಲಾ ಶಾಸನಗಳು 

1. ನಲಪನಾಯ್ಕನ ಶಾಸನ - 1528 C.E.

2. ಚಿಕ್ಕಬೆಟ್ಟಹಳ್ಳಿಯ ಸಿಂಗಪನಾಯಕನ ರಾಮಾನುಜಕೂಟ ಶಾಸನ - 1524 C.E.

3. ಹಾರೋಹಳ್ಳಿಯ ಕೃಷ್ಣಪ್ಪ ನಾಯಕನ ರಾಮಾನುಜಕೂಟ ಶಾಸನ - 1530 C.E.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 

                      THE NAYAKA OF SINGAPURA

 Nalapa Nayaka feasted his eyes happily on the golden sheaves of grain , shimmering across the field under the bright blue sky . A gentle breeze from over the brimming tank swirled around him and his young son , Mariyapa .

“ It has been a bountiful season, Son ! ”  remarked Nalapa .

“ Yes, Father ! ” said the lad , “ our fertile land repays our hard work handsomely ….so, I still cannot understand why you have decided to gift it away to Tippaya ! ”

                                                                                                 

Nalappa patted his son’s head : “ It will bring him the income to feed his family ….And , he will use part of the income to do special pujas and rituals for our Family Deity , Lord Beteraya , for the merit of our Singappa .”

At the mention of that name , the boy’s face lit up “ Will Singa be coming for this Gifting ceremony, Father ? ” He asked eagerly .

“ How can he come ? He is a big officer now and always busy with important duties……..but , whether we see him or not , we will always keep him in our prayers, won’t we ! ”

“ That we will….especially I . I owe my life to him ! ” Smiled Mariyapa .

Truly, had it not been for Singa , he would not be standing there !
——
It was not just Mariyapa . Everyone in the village had the same esteem and affection for Singa . For , ever since he was a mere boy , Singa had touched everyone’s life ,in one way or the other, with his extremely helpful nature , kindness and generosity . Not to forget courage !

The courage that a 12 year old Singa had shown in saving Mariyapa , when he was still a baby in the cradle, had become a local legend .

Singa’s Father , employed in the Royal army , visited the village only rarely . But Singa’s mother , a bold and capable lady , had brought up Singa to be a lion cub among the village children . He grew up not only strong and brave , but also with other admirable qualities like caring and sharing .

Once when Singa went over to Nalapa Nayaka’s house on an errand for his mother , he saw the little baby Mariyapa in the cradle . The baby’s mother was busy in the kitchen .

Making cooing sounds and babytalk , Sunga skipped towards the cradle intending to cuddle the infant …..but froze !

Wound around the rope from which the cradle hung and slithering slowly towards the baby was a shiny , black snake !

Singa became tense . He quickly understood that if the baby kicked up its legs or Singa caused alarm by shouting , the snake could dart down and cause harm. He knew he had to act fast , but with caution .
And he did , quick as lightning !

                                                                                                 

Just then, Mari’s mother looked in . And she screamed in terror . A dead snake hung like a limp rope from Singa’s bare hand , its neck crushed in his firm and strong grip !

This story of Singa saving Baby Mari was spoken of for days in the village , becoming part of local lore. And local lore was always full of Singa stories . Because Singa , like a guardian deity , was all over !

“ Bhagyakka’s pot has fallen in the well. Call Singa ! ”

“ The Shanboga wants coconuts plucked from his trees , call Singa ! ”

“ Grandpa’s fever has worsened , Singa , please put him in the cart and take him to the Vaidya . ”

Everybody turned to Singa for help and he never said no .That was the quality that made him dear to all.

“ It would have been so nice , if Singa has stayed with us in the village always ….why did he have to go away to the city ! ” pouted Mariyapa , chewing on a stalk of grain.

“ Singa was made for bigger things , Son, not to get wasted within this small village ! ” Said his Father.  “ Even as a boy, he was so well versed in wrestling , archery , sword fight and spear throwing . His talents would have gone waste here …..fighting off wild pigs ! ”

Mariyapa laughed , but remembered the day the village had witnessed that thrilling Boar fight !
———
The village had fertile fields that stretched right up to the edge of forest land . When the cultivated crop got ready to be harvested , it also attracted animals from the forest . Like elephants , deer or bisons .
Once, a big stray Wild Boar took to rampaging at night , uprooting crops and tearing down saplings . Though villagers tried chasing it away with noise, stones and fire brands , it persisted in its nightly visits of destruction.

Singa , merely 15 years of age then , decided to take it on , all by himself . Older people tried cautioning him that a wild boar could be as dangerous as a lone tusker or a Bison . But he had made up his mind to meet the rogue head on and nothing would change it . All he needed was his spear!

That night , Singa hid himself among the crops and waited . The huge wild boar came as usual , tearing up clods of earth with its mean looking tusks and hooves .

When it was quite close, Singa stood up , stretching to his full height - his muscular hands clutching the spear .

The startled boar stood still for a short while . Then it started stamping and kicking its foot in fury. And, in an unpredictable moment, charged at him like a huge boulder rolling down a hill .

Two boys who had followed Singa , threw down their sickles in fright and ran away as fast as they could . But Singa stood firmly .

                                                                                                

In the split second before the animal hurled itself at him , he leaped into the air and , aiming his spear , flew down upon it .The spear pierced the boar , pushing it to the ground .Singa then finished the job with his powerful hands .

It was this celebrated Boar Hunt which made his Father decide that Singa was a born Hero and was destined to join the Royal Army to serve the King .

Moving to the bigger city , Singa received the best training in all kinds of warfare . His father soon inducted him into the battalion he commanded . And Singa’s talents and skills were honed to perfection by actual participation too , in minor battles here and there .

It did not take very long for him to come to the notice of the King himself .

Once , when King Krishnaraya planned an attack on the Sultan of Bijapur, the Army of the Karnata Empire got into hectic and strenuous preparations for the war to be waged in the battlefield of Raichur .
The battalion commanded by Singa’s father gave ferocious fight to the Bijapuri cannons and artillery .

When , in a particularly trecherous combat, his Father was severely wounded , Singa spontaneously assumed command and , not letting his men’s morale slide down , led an inspiring assault with vigour and clever strategy .

                                                                                                    

Though the Bijapur Army had superior weaponry , that war ended with crushing defeat for it . And it had to retreat , away beyond River Krishna .

As a fit recognition for his bravery , Singa was made the commander of the entire regional force . And , bringing eternal pride to their little village, a Royal Decree was issued during Victory celebrations, re-naming their Village as Singapura in honour of the brave son of its soil !

Just like the King , Singa too had always held the Lord of Tirumale as his personal favourite deity . And it was his longstanding dream to get the ancient Temple that stood on top of the hill renovated .When King Krishnaraya announced the coronation of his son as the Yuvaraja ( Crown Prince) , Singa’s dream was realised . The temple was restored .

                                                                                                   

As his own contribution , Singa granted the entire Chikkabetta Village to Hiri Ayya Varadaraja for the upkeep of daily offerings to the Lord and to run the Ramanuja Koota which fed and sheltered pilgrim travelers .

The village’s all-time favourite son Singa was now celebrated widely as Singappa Nayaka ! Under his guidance , their village blossomed into a busy and prosperous town .

“ What we are today , we owe it all to our Singa ! ” beamed Nalapa Nayaka .

“ Not 'Singa' , Father , say ' Singappa Nayaka ' ! ” remarked Mariyapa proudly , “ Look, there comes Thippaya …..”

“ Lets go and arrange for the Granting Ceremony .”

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Epilogue :

After serving Krishnaraya , Singappa Nayaka continued to serve under the succeeding administrator Achyutaraya too .

Inspired by Singappa Nayaka , the Governor of Shivasamudra Seeme , Krishnappa Nayaka too made a Grant for the Merit of Achyutaraya and his Father , donating Harohalli Village to finance the upkeep , worship and offerings for Lord Tiruvengalanatha of Singapura and to run a Ramanuja Koota too.

Beteraya , Tirumale Devaru , Tiruvengalanatha are all different names given at different times to the same God enshrined in Singapura . Today , the Lord is known as Varadaraja Swami .
Just outside the sanctum , on the right side of the door, we can still see Singappa Nayaka , immortalised in stone , looking towards the Lord with palms joined in eternal prayer .

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Based on Inscription Stones Of Singapura

1. Nalapa Nayaka inscription - 1528 C.E.

2. Chikkabettahalli inscription of Singappa Nayaka - 1524 C.E.

3. Harohalli inscription of Krishnappa Nayaka - 1530 C.E.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------